ΨΑΡΑ

«Στων Ψαρών την ολόμαυρη ράχη

περπατώντας η Δόξα μονάχη

μελετά τα λαμπρά παλληκάρια

και στην κόμη στεφάνι φορεί
γινωμένο από λίγα χορτάρια

πού 'χαν μείνει στην έρημη γη». 

Τα Ψαρά τα γνωρίζουμε από την επανάσταση του 1821, τη συμβολή τους με  τον περήφανο στόλο τους στην υπόθεση του αγώνα, τους πυρπολητές Κανάρη, Πιπίνο, Παπανικολή, Αποστόλη κ.α. και  το ολοκαύτωμα του 1824 από το παραπάνω ποίημα του Διονυσίου Σολωμού. Και σίγουρα τη Μαύρη Ράχη στο Παλαιόκαστρο, όπου ανατινάχθηκαν οι τελευταίοι Ψαριανοί για να μην πέσουν ζωντανοί στα χέρια των Τούρκων.

Παρόλα τα ακούσματα της παιδικής μου ηλικίας δεν είχα αξιωθεί να επισκεφθώ ποτέ το ηρωικό νησί. Φέτος όμως ήρθε η σειρά του. Δέκα ολάκερες μέρες στα Ψαρά και μάλιστα φιλοξενούμενος στον πρόσφατα  (2014) ανακαινισμένο φάρο, το Κοκκινόπουλο. Πρόκειται για έναν όμορφο και ανεμοδαρμένο φάρο στο ΝΑ άκρο του νησιού, που ναι μεν σε κάνει να αγριεύεσαι έτσι που είναι απομονωμένος, αλλά από την άλλη σε αποζημιώνει με τη θέα, τη δροσιά του και τον απίστευτο νυχτερινό ουρανό.

Το οίκημα του φάρου αποτελείται από 2 υπνοδωμάτια, πλήρως εξοπλισμένη κουζίνα, πλακόστρωτη εσωτερική αυλή με αποθηκούλα, εξωτερική τουαλέτα και παραδοσιακό ξυλόφουρνο. Για την καθημερινή λάντζα, υπάρχει κάτω από την αυλή στέρνα με βρόχινο νερό. Η απόσταση του από την πόλη των Ψαρών είναι κάτι παραπάνω από 6 απαιτητικά χλμ, τα περισσότερα τσιμεντοστρωμένα, αλλά υπάρχουν και περί τα 2 χλμ. σε κακοτράχαλο στενό, χωμάτινο δρόμο.

Το νησί έχει επιφάνεια 40 τ. χλμ. , θυμίζει κυκλαδονήσι από άποψη βλάστησης (χαμηλή βλάστηση με πολύ θυμάρι και λίγες συκιές και αμυγδαλιές) και έχει πολλές καταπληκτικές παραλίες, τις οποίες οι ντόπιοι θεωρούν ότι βουλιάζουν, όταν βρεθούν ταυτόχρονα σ' αυτές πάνω από 20 άτομα.

Όλο το νησί είναι μια οικογένεια, όλοι καλημερίζουν όλους, τα λιγοστά αυτοκίνητα τα αφήνουν ξεκλείδωτα, επικρατεί ησυχία και ανεμελιά, ενώ  τα βράδια αντιλαλούν από τα ξεφωνητά των παιδιών, τα οποία παίζουν και αλωνίζουν τον οικισμό αμέριμνα.

Αξιοθέατα του νησιού είναι το Μοναστήρι της Κοίμησης της Θεοτόκου, το Κάτω Μοναστήρι, ο Άγιος Νικόλαος, το Αρχαιολογικό Πάρκο στο Αρχοντίκι, το αρχαιολογικό μουσείο, ο Φάρος και φυσικά η Μαύρη Ράχη. Δεκάδες ιδιωτικά εκκλησάκια παλιών καπεταναίων ξεφυτρώνουν στο διάβα μας στο νησί, δείγμα πλούτου και πίστης.

Οι πιο γνωστές παραλίες έχουν ονόματα όπως Κατσούνης, Λαζαρέττα, Λήμνος, Λάκκα, Φτελιό, Λιμνονάρια, Αγία Κυριακή, Φανάρι.

Τα (νόστιμα) κατσικάκια αφθονούν στο νησί, όπως και τα μελίσσια, που χαρίζουν μοναδικό θυμαρίσιο μέλι. Επίσης τα ψάρια και οι αστακοί υπάρχουν σε αφθονία.

Η πιο μεγάλη γιορτή γίνεται τον δεκαπενταύγουστο στο μοναστήρι της Κοίμησης (9 χλμ. βόρεια της πόλης), όπου είχαμε την τύχη και την χαρά  να παρακολουθήσουμε με σύσσωμο το νησί τον εσπερινό, να γευθούμε μία φανταστική νερόβραστη ρεβυθάδα με σαλάτα και ψωμί, να παρακολουθήσουμε την μεταμεσονύκτια  Θεία Λειτουργία αλλά και την αγρυπνία, ενώ μερικοί τολμηροί από μας, κινήσαμε κατάκοποι με την ανατολή του ήλιου να κατακτήσουμε την ψηλότερη κορυφή του νησιού, τον Προφήτη Ηλία, στα 531 μ. υψόμετρο, με φανταστική θέα σε όλο το νησί και τα γειτονικά Αντίψαρα.

Ψαρά δεν είναι μόνο ιστορία και θανατικό. Είναι και ένας όμορφος καλοκαιρινός προορισμός, που ακόμα και τον Αύγουστο έχει ησυχία. Είναι κάτι σαν ηπειρωτικό χωριό με το πλεονέκτημα όμως της θάλασσας (και τι θάλασσας!!!). Και για τους φίλους του περπατήματος, ένας ιδανικός τόπος για να τον γυρίσεις όλον με τα πόδια μέσα σε λίγες ημέρες παραμονή. Μάλιστα, γνωστός αθηναϊκός ορειβατικός σύλλογος διάνοιξε πρόσφατα καινούργια μονοπάτια και προοπτικές.

Τέτοιες .......χάλια θάλασσες απαντάς στα Ψαρά

Οι εκκλησιές του νησιού θυμίζουν κάτι από Κυκλάδες και Σποράδες

Ευλαβική φωτογραφία από κόγχη ναού

Πεζοπορία στη κορυφή του Προφήτη Ηλία με τα χρώματα της ανατολής να μαγεύουν

Η θέα από τον Προφήτη Ηλία. Στο βάθος τα ακατοίκητα Αντίψαρα

Ο περί ου ο λόγος Προφήτης Ηλίας, στο ψηλότερο σημείο του νησιού, στα 531μ.

Το μοναστήρι της Κοίμησης της Θεοτόκου στα βόρεια του νησιού

Από το αρχαιολογικό πάρκο στο Αρχοντίκι

Η λεωφόρος .....άμμου που οδηγεί στη Λάκκα

Παραλία στα Ψαρά, μήνα Αύγουστο. Κανένας χριστιανός βρε παιδιά!!

Νυχτερινή άποψη από τον  ανακαινισμένο ανεμόμυλο στη Μαύρη Ράχη

Αυτά είναι όλα κι όλα τα Ψαρά

Η παραλία στα Λαζαρέττα. Το παλιό λεπροκομείο λειτουργεί τώρα σαν εστιατόριο

Απομεινάρι της ολικής καταστροφής του νησιού από τους Τούρκους το 1824

Αυτή είναι των Ψαρών η ολόμαυρη Ράχη

Για καφέ ή ποτό σε απόλυτη ηρεμία

Πόρτα από παλιό σπίτι

Όταν ο φωτογράφος έχει καλλιτεχνική διάθεση

Τεχνοτροπία οροφής εκκλησίας μέσα από τα κλαριά κεδροκυπάρισσου 

Η είσοδος της εκκλησιάς του Κάτω Μοναστηριού

Και γραφικό παράθυρο της ίδιας εκκλησιάς με φαγωμένο τούλι για σίτα

Τα παπάκια του λιμανιού δίνουν μια ευχάριστη νότα 

Η επιβλητική εκκλησία του Αγίου Νικολάου

Το μνημείο των πεσόντων στη Μαύρη Ράχη

Δισυπόστατο το εκκλησάκι στη Μαύρη Ράχη. 

Η ελληνική σημαία και η σημαία της επανάστασης το δείλι

Προτομή του Κωνσταντίνου Κανάρη στη Χώρα

Το ανακαινισμένο εσωτερικό του Αγίου Νικολάου

Αν μη τι άλλο είναι εντυπωσιακή η εκκλησία του Αγίου Νικολάου. Ψηλοτάβανη και αρχοντική.

Ένα από τα πολλά πηγάδια της Χώρας

Ο φάρος Κοκκινόπουλο που μας φιλοξένησε

Η εσωτερική αυλή του φάρου

Ο πύργος του φάρου

Τα κάτοπτρα του φάρου στέλνουν τη δέσμη του φωτός τους μίλια μακριά

Η τεράστια για το μέγεθος των Ψαρών, εκκλησία του Αγίου Νικολάου, πλήρως ανακαινισμένη, μετά τη φωτιά που της είχαν βάλει οι Τούρκοι το 1824 

Η χερσόνησος του Παλιόκαστρου ή της Μαύρης Ράχης από την πίσω πλευρά

Η παραλία της Αγίας Κυριακής, μέσα στη Χώρα, λατρεμένο στέκι. Εδώ, αφήνεις άφοβα την τσάντα του μπάνιου όλο το καλοκαίρι

Η πετρώδης παραλία κάτω από τον φάρο. Εδώ καταλήγει ποντισμένο καλώδιο υψηλής τάσης από την Χίο

Και πάλι ο Άγιος Νικόλαος, που καλύπτει ολόκληρο λόφο

Το καραβάκι από την Χίο ταλαιπωρείται κάθε μέρα να πιάσει στα Ψαρά